Do Inicjatywy Pracowniczej dołączyła Komisja Środowiskowa Pracownic i Pracowników Domowych To pierwsza w Polsce struktura związkowa pracownic domowych, złożona całkowicie z migrantek z Ukrainy. To właśnie Ukrainki najczęściej przyjeżdżają do Polski, żeby pracować jako opiekunki do dzieci i osób starszych czy z niepełnosprawnościami.

Nieczynne żłobki, przedszkola i szkoły. Nieczynne świetlice. Nieczynne stołówki. Dziećmi, którymi do tej pory w ciągu dnia zajmowały się nauczycielki, wychowawczynie na świetlicy i panie kucharki, w czasie lockdownu musiał się zająć ktoś inny. Pandemia nałożyła na kobiety dodatkowe obciążenie: pracę opiekuńczą, którą trzeba było świadczyć jednocześnie z pracą zawodową. To jednak nie oznaczało zmniejszenia presji na efektywność. Pracownice są wciąż rozliczane z osiągniętych wyników tak, jakby w czasie pandemii nie brały na siebie dodatkowego etatu, czyli opieki nad dziećmi.

Tym tematem zajęły się członkinie komisji Inicjatywy Pracowniczej działającej w Polskiej Akademii Nauk i Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Wystąpiły z apelem do ministra nauki, by uwzględnił sytuację osób pracujących naukowo i opiekujących się małymi dziećmi w czasie rozliczania ich pracy przez jednostki naukowe, w czasie rozliczania realizacji grantów i w procesie aplikowania o nowe granty oraz przy ewaluacji pracy zatrudniających je jednostek naukowych. Do ministra został wysłany list, który podpisało ponad 1600 osób.

Rok 2020 był czasem próby nie tylko dla ruchu kobiecego, wydarzenia ostatnich miesięcy podzieliły środowisko, nadwątliły sojusze, wiele i wielu z nas zmusiły do przemyślenia i zdefiniowania się na nowo w naszej działalności aktywistycznej i w ramach związku zawodowego.

Broszura w formie gazetowej przygotowana z okazji 8 marca (Dzień Kobiet). Publikacja poświęcona jest tematyce związków między walkami pracowniczymi i lokatorskimi a sytuacją kobiet.

Artykuł Marii Świetlik, członkini Komisji Krajowej OZZ Inicjatywa Pracownicza, pochodzi z gazety okolicznościowej z okazji Dnia Kobiet, przygotowanej przez nasz związek wraz z siostrzanymi organizacjami. Jeśli chcesz otrzymać gazety, bo rozdać je w swoim zakładzie pracy/szkole/otoczeniu, skontakuj się z nami: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.. Zapraszamy do udziału w demonstracjach, m.in. w Poznaniu 7 marca o godz. 14.

„W tym kraju to kobieta pełni funkcję zabezpieczenia społecznego”. Publikujemy wywiad z opiekunkami z poznańskich żłobków o strajku kobiet.

Podczas ostatnich protestów przeciwko wyrokowi Trybunału Konstytucyjnego ws. aborcji, zapytaliśmy kobiety zrzeszone w różnych komisjach OZZ Inicjatywa Pracownicza o to, dlaczego biorą udział w protestach i strajkach i co sądzą o samym zakazie aborcji. Poniżej prezentujemy nadesłane odpowiedzi.

W demonstracji Strajku Kobiet 30 października br. w Warszawie udział wzięło nawet do 100 tys. osób. W mediach pojawiły się sugestie, że to największy protest w kraju od czasu transformacji w 1989 roku. To oczywiście opinia przesadzona. Jednak nie we frekwencji tkwi fenomen tego ruchu protestu.

Wczoraj wraz z innymi komisjami OZZ Inicjatywa Pracownicza szliśmy i szłyśmy przez Warszawę domagając się pełni praw reprodukcyjnych dla kobiet oraz poprawy warunków pracy i rozbudowy socjalnego wsparcia dla całego społeczeństwa. Pokojowy protest atakowały faszystowskie bojówki. Do najbardziej brutalnych ataków doszło przy rondzie de Gaulle’a, gdzie protestujące kobiety zostały zaatakowane między innymi gazem pieprzowym. Napadano też na osoby wracające z manifestacji. Wśród dotkniętych fizyczną przemocą jest nasz Kolega ze związku.

W całym kraju trwają trwają protesty, demonstracje i akcje bezpośrednie przeciwko wyrokowi Trybynału Konstytucyjnego, który ostatecznie pozbawił większość kobiet prawa do wykonywania zabiegu aborcji. Ogólnopolski Strajk Kobiet wzywa do odmowy pracy w dniu 28 października (środa). Tego dnia nie idziemy do roboty!

Polskie prawo na wiele sposobów utrudnia zorganizowanie legalnej akcji strajkowej – w odróżnieniu np. od Szwecji nie mamy możliwości wzięcia udziału w strajku o charakterze politycznym przeciwko polityce władz państwowych. Zgodnie z „Ustawą o rozwiązywaniu sporów zbiorowych”, pracownicy i pracownice mogą zbiorowo odmówić pracy tylko jeżeli w ich zakładzie pracy związek zawodowy wszedł w spór zbiorowy z pracodawcą i spełnił szereg wymagań (m.in.: odbył rokowania i mediacje z pracodawcą, zorganizował referendum w którym wzięła udział co najmniej połowa wszystkich pracowników i pracownic oraz ogłosił strajk na 5 dni przed jego rozpoczęciem). Te restrykcje sprawiają, że bardzo trudno w polskich warunkach zorganizować „klasyczny” strajk. Dlatego Inicjatywa Pracownicza zachęca wszystkie pracownice i pracowników do korzystania z innych sposobów zorganizowanej odmowy pracy: wzięcia urlopu na żądanie, skorzystania ze zwolnienia z pracy w celu opieki nad dzieckiem, oddania krwi, korzystania z godzin związkowych oraz symbolicznego protestu podczas pracy. Te formy strajku wielokrotnie były praktykowane w Polsce i na świecie i wiele razy dowiodły swojej skuteczności.

Na podstawie rekomendacji Zjazdu Roboczego (który odbył się w dniach 24-25 października), Komisja Krajowa Inicjatywy Pracowniczej przyjęła stanowisko ws. dostępu do aborcji. Dokument krytycznie odnosi się zarówno do wyroku Trybynału Konstytucyjnego, który ostatecznie pozbawił większość kobiet prawa do wykonywania zabiegu abrocji oraz wyraża "stanowczy sprzeciw wobec poczynań rządzących, którzy używają prawa i Konstytucji, by zaprzeczyć naszym wolnościom, naszemu prawu do samostanowienia i postępowania zgodnie z własnym sumieniem."

Pełna treść stanowiska [LINK]

Stanowisko Komisji Krajowej OZZ Inicjatywa Pracownicza w sprawie dostępu do aborcji, przyjęte na podstawie rekomendacji Zjazdu Roboczego OZZIP w dniu 25.10.2020.

Drogie Koleżanki i Koledzy, Związkowczynie, Pracownice!

Oburzone orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego, które ostatecznie pozbawia kobiety dostępu do aborcji, my, członkinie i członkowie Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Inicjatywa Pracownicza, wyrażamy swój stanowczy sprzeciw wobec poczynań rządzących, którzy używają prawa i Konstytucji, by zaprzeczyć naszym wolnościom, naszemu prawu do samostanowienia i postępowania zgodnie z własnym sumieniem. Politycy, zakazując aborcji, pogarszają położenie ludzi pracy, niezależnie od ich płci. Dostęp do aborcji nie jest tylko „sprawą kobiecą”, lecz polem walki z wyzyskiem toczonej przez kobiety i mężczyzn.

„Walka ze zmianą klimatu jest nieodłączną częścią walki z istniejącą niesprawiedliwością ekonomiczną i społeczną, której doświadczają pracownicy i pracujący biedni. Zmiana klimatu wpływa na zatrudnienie i rynek pracy.”

The Labour and Economic Development Research Institute of Zimbabwe (LEDRIZ), Zimbabwe Congress of Trade Unions (ZCTU)

Konsekwencje kryzysu klimatycznego już dziś dotykają tysięcy ludzi na całym świecie. Pożary lasów, powodzie, susze, huragany, ale też długotrwałe fale upałów i gwałtowne nawałnice, których coraz częściej doświadczamy nawet w Polsce, stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi, powodują zniszczenia materialne i zubożenie mieszkańców obszarów dotkniętych kataklizmami. Kryzys klimatyczny wpływa też na naszą pracę: wykonywanie niektórych zawodów staje się coraz bardziej ryzykowne, niektóre miejsca pracy mogą zniknąć wraz z tym, jak działalność zawieszać będą sektory przemysłu w największym stopniu odpowiedzialne za emisję dwutlenku węgla. Nawet praca w „bezpiecznych” profesjach, ale w źle wentylowanych, niedostosowanych do współczesnych warunków klimatycznych pomieszczeniach może z czasem stawać się coraz bardziej uciążliwa, a pracodawcy nie zawsze skwapliwie wywiązują się z realizacji przepisów przewidzianych na wypadek wysokich temperatur (dostarczenie pracownikom wody, skrócenie czasu pracy).

To wszystko sprawia, że walka z kryzysem klimatycznym powinna być jednym z głównych postulatów związków zawodowych na całym świecie. Powinniśmy domagać się, aby nasi pracodawcy zapewniali nam bezpieczeństwo w miejscu pracy i wdrażali rozwiązania sprzyjające poprawie jakości życia pracowników/pracownic, a zarazem ochronie środowiska, takie jak skrócony czas pracy. Powinniśmy żądać, żeby pracownicy/ce sektorów, które w związku z koniecznością redukcji emisji gazów cieplarnianych przechodzić będą transformację, mieli udział w tym procesie, a znikające miejsca pracy zastępowane były stanowiskami zapewniającymi godną pracę.

Jednocześnie musimy pamiętać, że to kapitaliści doprowadzili do tego kryzysu i na nim zarabiają. Jeśli nie przejmiemy inicjatywy w walce z katastrofą klimatyczną, to o wiele dotkliwiej odczujemy jej skutki, nie tylko w postaci klęsk naturalnych, ale również kryzysu ekonomicznego. To również kapitaliści przekonują nas, że sami mamy zapłacić za spowodowany przez nich kryzys grożąc, że ochrona środowiska może nas kosztować miejsca pracy. Wydaje nam się ważne, aby pokazać fałszywe podstawy tego szantażu: powietrze albo praca, czysta woda albo praca, przyszłość albo praca.
Przekonanie działaczy związkowych, że proekologiczne rozwiązania są wymierzone w ich pracę, a aktywistów środowiskowych – że pracownicy (szczególnie zatrudnieni w przemyśle wydobywczym i innych obciążających środowisko sektorach) stanowią główną siłę blokującą wprowadzenie systemowych zmian na rzecz ochrony środowiska, osłabiało sprawczość jednych jak i drugich. Czas skończyć z tym fałszywym przeświadczeniem, działającym na korzyść wielkich korporacji. To właśnie onesą głównym beneficjentem braku stanowczych, skoordynowanych działań dotyczących ochrony środowiska naturalnego oraz – ochrony pracowników i ich praw.

Pytanie o to, jaka rola w walce z kryzysem klimatycznym przypadnie w udziale związkom zawodowym jest jednak złożone. Chcemy rozpocząć dyskusję na ten temat w kontekście specyfiki polskiego rynku pracy i zagrożeń ekologicznych szczególnie mocno odczuwanych w naszym kraju. Będziemy publikować przekłady wybranych tekstów na temat doświadczeń i działań związków zawodowych na różnych kontynentach, a także teoretyczne rozważania na temat możliwości zaangażowania ruchu związkowego w ratowanie planety. Na początek proponujemy tekst Lorenzo Feltrina Strajki klimatyczne i strajk społeczny: ekologizm klasy pracującej i reprodukcja społeczna na temat jednej z głównych strategii klasy pracującej – strajku – i znaczeniu jego wykorzystania w ruchach na rzecz walki z kryzysem klimatycznym.

Weronika Parafianowicz / Komisja Zakładowa Uniwersytet Warszawski

Czy strajki klimatyczne to „prawdziwe” strajki? Odpowiedź na to pytanie zależy od naszej definicji tego, czym jest strajk, którą to z kolei określają nasze cele polityczne. W poniższym tekście argumentuję, że strajki klimatyczne, tak jak strajk kobiet, są częścią szerszego procesu, który nazywamy strajkiem społecznym.

W numerze:

KOMENTARZ REDAKCJI:
– Nadchodzący kryzys "Dobrej zmiany"

Z ŻYCIA ZWIĄZKU:

– Zapowiedź: XI Krajowy Zjazd Delegatów i Delegatek

– Sprawozdanie z II Socjalnego Kongresu Kobiet

– Oświadczenie organizatorek  II Socjalnego Kongresu Kobiet:  Czego żądamy od nowych władz

– Amazon wycofuje się z kontrowersyjnych zapisów oceny pracowniczej i wprowadza bonus świąteczny

– Bydgoszcz: pracownicy Miejskich Wodociągów i Kanalizacji żądają zmian w ZUZP

– Poznań: Płace w miejskiej budżetówce – będą podwyżki, ale ciągle za małe

– Outsourcing to gangrena – protest w Poznaniu

– Dwie nowe komisje uczelniane  w Inicjatywie Pracowniczej.  Impulsem były prace nad ustawą 2.0

– Dziennikarze walczą razem

– Szkolenia OZZ Inicjatywa Pracownicza – podsumowanie działań grupy szkoleniowej i plany na przyszłość

ZE ŚWIATA PRACY:

– Strajk w PLL LOT i narastające niepokoje w globalnej branży lotniczej

DODATEK "PONAD GRANICAMI": IZRAEL I PALESTYŃSKIE TERYTORIA OKUPOWANE

– Ekonomia polityczna apartheidu

– Związki zawodowe w Palestynie i Izraelu

- Walczymy o prawa pracownicze i o wyzwolenie spod okupacji (wywiad)

PUBLICYSTYKA:

– Jak ci się nie podoba, to zmień pracę

DEBATA PROGRAMOWA:

– Związki zawodowe, strajk kobiet i kontrola narodzin

DODATEK MIESZKANIOWY:

– Trzeba być bogatym, żeby  żyć w mieszkaniu komunalnym – podsumowanie debaty mieszkaniowej Socjalnego Kongresu Kobiet

– WSL: Walczymy z chorą polityką mieszkaniową

PRZED XI ZJAZDEM:

– Projekt federacji OZZ IP i MZZP „Zjednoczeni”

– Kwestie międzynarodowe

PORADY PRAWNE:

– O co pytać pracodawcę?

– Nowe rozporządzenie ws. BHP dla operatorów żurawi

ZAGRANICA:

– Współczesna rebelia niewolników – strajk w więzieniach w USA

– Rosja: niezależny związek zawodowy dziennikarzy i dziennikarek (wywiad)